Oceaan bloedbad
03.06.2025
⬆️ Digitaal detail van 's werelds grootste zeefdruk ooit. Ocean Rebellion zal het onthullen tijdens de VN Oceaanconferentie in Nice. Neem contact met ons op voor meer informatie.
—
Door Chris Armstrong, hoogleraar politieke theorie aan de Universiteit van Southampton en auteur van Een blauwe New Deal: Waarom we een nieuwe politiek voor de oceaan nodig hebben en de komende Mondiale rechtvaardigheid en de biodiversiteitscrisis: Behoud in een wereld van ongelijkheid.
De nieuwste kaskraker van David Attenborough, Oceaandraait nu wereldwijd in de bioscopen. De film richt zich op het bloedbad dat de industriële visserij aanricht in de oceaan en brengt dit op een behoorlijk harde manier in beeld. Het middelste deel van de film, waarin de boom van een bodemtrawler wordt gevolgd terwijl deze alles op de zeebodem sloopt, is echt traumatisch om naar te kijken. In de bioscoop die ik bijwoonde, viel er een verbijsterde stilte. Hoewel ik al op de hoogte was van de effecten van bodemsleepnetvisserij, zijn deze scènes onvergetelijk.
Het is moeilijk om een overtuigender visueel bewijs te bedenken van de schade die we aan de planeet toebrengen. Hoe meer mensen de film zien, hoe beter. Er is een kans dat de film een bredere democratische discussie op gang brengt over praktijken als bodemberoerende visserij (de film laat ook het baggeren van sint-jakobsschelpen zien, dat bescheidener van omvang is maar net zo destructief).
De film verdient ook lof voor de expliciete bespreking van de neokoloniale vispraktijken die de oceaan verminken en veel kustgemeenschappen verarmen. Er is ook enige moeite gedaan om te leren van inheemse en niet-westerse perspectieven, naast de gebruikelijke Noord-Atlantische stemmen.
⬆️ Gedigitaliseerd poster artwork van Ocean Rebellion's campagne tegen bodemberoerende visserij. Ocean Rebellion geeft een workshop op 'La Baleine' tussen 10:00 - 15:00 uur, 7 juni, op de VN Oceaanconferentie in Nice. Neem contact met ons op voor meer informatie.
—
Maar er zijn verhalen die de film niet vertelt.
Ten eerste komt de film niet tot de kern van het probleem: een zeer destructief soort kapitalisme. Attenborough merkt op dat de visserij op volle zee enorm destructief is en enorm gesubsidieerd wordt. Hij vraagt zich niet af WAAROM regeringen verlieslijdende bedrijven betalen om het milieu te vernielen. Om te zien waarom, moeten we de aard van het rentenierskapitalisme begrijpen en zien hoe de beleidsvorming in handen is gekomen van een beperkte economische elite, zodat 'oceaanbeleid' 'visserijbeleid' is gaan betekenen en 'visserijbeleid' is gaan betekenen dat het rendement oplevert voor de allerrijksten. Dit is een verhaal dat Guy Standing heeft verteld duidelijk en goed.
Maar de film doet niet echt aan politiek. Hij past prima in het verhaal dat de vernietiging van het milieu een probleem is dat we kunnen aanpakken door betere wetenschap en betere gegevens. Wetenschap is heel belangrijk, maar oplossingen zullen per definitie politiek zijn. Vooruitgang betekent dat we de instellingen die de oceaan tot nu toe zo slecht hebben bestuurd, moeten aanspreken en uitdagen. In de laatste delen van de film gaat Attenborough goedkeurend in op het doel van de Verenigde Naties om 30 procent van de oceaan te beschermen in 2030. Maar het zou hier op zijn plaats zijn geweest om op te merken dat alle eerdere biodiversiteitsdoelen van de VN niet zijn gehaald en dat het zeer waarschijnlijk is dat dit doel ook niet zal worden gehaald, met een behoorlijke afstand. Het huidige beschermingsmodel werkt gewoon niet. Business as usual sleept ons naar een ecologische catastrofe.
De benadering van klimaatverandering in de film is ook beperkt. Attenborough wil graag de bijdrage benadrukken die herstellende ecosystemen kunnen leveren om koolstof af te voeren. Dit is een belangrijke boodschap. Ook wijst hij op de verschrikkelijke bijdrage die de boomkorvisserij aan het klimaat levert, doordat enorme hoeveelheden koolstof die zich momenteel op de zeebodem bevinden, worden losgemaakt (door enkele berekeningenDe impact van bodemsleepnetvisserij op het klimaat is net zo groot als die van de wereldwijde luchtvaart - nog een reden om het te verbieden).
⬆️ Een andere oceaan is mogelijk‘ Montage op 'De basis11:00 - 13:00, 8 juni, Nice. Neem contact met ons op voor meer informatie.
—
Maar de film wekt de indruk dat de oceaan wel weer zal opkrabbelen als we de industriële visserij maar kunnen terugdringen. De hoofdstukken over koraalriffen suggereren dat, zodra de industriële visserij wordt teruggedrongen, de rifvissen terug zullen komen en de algen zullen wegknabbelen die veel koraalriffen omhullen.
Dit is echter maar een deel van het plaatje. Hoewel industriële visserij een groot probleem is, is de grootste bedreiging voor de koraalriffen de klimaatverandering. Als we onze uitstoot niet drastisch en snel verminderen, zal de overgrote meerderheid van de tropische riffen in de wereld binnenkort dood zijn. Industriële visserij is belangrijk en vormt een grote bedreiging voor het leven in de oceaan en op de planeet als geheel. Maar de oceaan wordt met vele bedreigingen geconfronteerd, die allemaal gezamenlijke aandacht nodig hebben.
Kortom, de film doet goed werk door een aantal van de problemen waar de oceaan mee te maken heeft en een aantal van de oplossingen te belichten. Het is echter noodzakelijk om een levendige en betwistbare politiek van de oceaan te creëren, die business as usual uitdaagt en een gevoel geeft van welke andere toekomsten er voor ons open liggen. Zoals Ocean Rebellion zal betogen op de VN Oceaanconferentie in Nice, "Een andere oceaan is mogelijk. Om dat te bereiken is niet alleen meer wetenschap en meer betoverende beelden nodig, maar ook meer politiek, meer strijd en meer verantwoording vragen van de macht. De politiek van de oceaan faalt en we verdienen beter.
Ocean Rebellion zal aanwezig zijn op de UN Ocean Conference in Nice. Als je meer informatie wilt over wat we gaan doen CONTACT ONS